فرایند تزریق پلاستیک از صنعت ریختهگری فلزات اقتباس گرفته شده است⸲ که تقریبا از اوایل دهه 1800 میلادی شروع به توسعه کردند. در سال 1869⸲ جان هیات[1] موضوع ساخت توپ بیلیارد را از نیترات سلولز مطرح کرد تا جایگزین عاج فیل در ساخت توپ بیلیارد شود که این امر فیلها را در خطر انقراض قرار داده بود. بدین ترتیب جان هیات در سال 1872 موفق شد اولین ماشین تزریق پلاستیک را به نام خود ثبت کند. در سال 1956 نیز ماشین تزریق با پیچ رفت و برگشتی[2] که امروزه نیز در ماشینهای تزریق پلاستیک بکار میرود توسط ویلرت[3] ساخته شد.
یک ماشین تزریق پلاستیک را میتوان ماشینی دانست که قطعاتی از جنس مواد ماکرومولکول را بصورت گسسته تولید میکند. در این ماشین عملیات شکلدهی بوسیله تزریق مواد پلاستیکی تحت فشار از طریق کانال تزریق و در داخل قالب انجام میگیرد.
در این فرایند⸲ مواد پلاستیکی که بصورت دانههای ریز (گرانول) میباشند از طریق یک قیف وارد سیلندر حرارتی میشوند. گرانولها تحت حرارت هیترهای روی سیلندر ذوب شده و به کمک حرکت چرخشی پیچ رفت و برگشتی (ماردون)⸲ آمیخته شده به سمت جلو رانده میشوند. سپس مواد مذاب براثر حرکت خطی ماردون تحت فشار به درون قالب تزریق میشوند تا شکل قالب را به خود بگیرند. پس از سرد شدن مواد⸲ قالب باز میشود و قطعه نهایی از قالب خارج میشود.
ماشینهای تزریق را به دو نوع گیره عمودی و افقی تقسیم میکنند. در ماشینهای تزریق افقی⸲ حرکت گیره به موازات بستر زمین میباشد و قطعات تولید شده پس از باز شدن قالب⸲ به کمک جاذبه روی جعبه سقوط میکنند. در ماشینهای تزریق عمودی⸲ برای تولید قطعاتی که دارای اینسرت داخل قالب هستند مناسب میباشند.
سیکل فرایند تزریق پلاستیک
فرایند تزریق پلاستیک شامل چهار مرحله تزریق⸲ نگهداری⸲ بارگیری و بیرون اندازی میباشد.
1) بعد از بسته شدن قالب پیچ رفت و برگشتی (ماردون) بصورت خطی به سمت جلو حرکت کرده و مواد مذاب را به درون قالب تزریق میکند.
2) زمانیکه حفرههای قالب پر شد⸲ ماردون همچنان مواد را به دورن قالب تزریق میکند تا کاهش حجم مواد داخل محفظه قالب بر اثر انقباض جبران گردد. این فشار⸲ که فشار نگهداری نام دارد تا زمانی ادامه مییابد که دریچه ورود مواد به داخل محفظه قالب سرد نشده باشد و مواد پلاستیکی بتوانند وارد حفرهها شوند.
3) پس از بسته شدن دریچه ورودی⸲ دیگر هیچ مذابی وارد محفظه قالب نمیشود. در این مرحله ماردون با حرکت خطی به سمت عقب و همچنین حرکت چرخشی⸲ مواد را بارگیری کرده و به سمت جلو سیلندر حرارتی هدایت میکند. بدین ترتیب مواد پلاستیکی در جلوی ماردون قرار گرفته و آماده تزریق بعدی میباشد.
4) بعد از اینکه دمای محصول به اندازهای رسید که آماده خروج از قالب باشد⸲ قالب باز شده و محصول به بیرون قالب پران میشود و با بسته شدن قالب سیکل تزریق مجدداً تکرار میشود.
[1] John Hyatt
[2] Reciprocating screw
[3] W. H. Willert